การดิจิไทซ์อัพเดทข้อมูล LINE เส้นถนนจากภาพถ่ายดาวเทียม ระดับพื้นฐาน
การดิจิไทซ์อัพเดทข้อมูล LINE เส้นถนนจากภาพถ่ายดาวเทียม ระดับพื้นฐาน
โดยการดึงข้อมูล Based Map จากภาพถ่ายดาวเทียมที่มีในอินเทอร์เน็ต และการเริ่มขอปรับแก้ไขไฟล์ Shapefile ชนิด LINE สมมติตัวอย่างเส้นถนน มาปรับแก้ไข เพื่อเรียนรู้วิธีการแก้ไขแบบพื้นฐาน ผู้สนใจสามารถเข้าชม เพื่อให้ได้แนวคิดนำไปประยุกต์ใช้ในการศึกษาต่อไปจากวีดีโอชุดนี้
การดิจิไทซ์เพื่ออัปเดตข้อมูล เส้นถนน (Line Feature) จาก ภาพถ่ายดาวเทียม (Satellite Imagery) ถือเป็นหนึ่งในทักษะพื้นฐานที่ผู้ใช้งาน GIS ทุกระดับควรเข้าใจและฝึกฝน โดยเฉพาะเมื่อฐานข้อมูลถนนที่มีอยู่ไม่อัปเดตตามการเปลี่ยนแปลงของภูมิประเทศ เช่น ถนนใหม่ การขยายถนน หรือการเบี่ยงแนวทางจราจร
🧭 แนวคิดเบื้องต้นของการดิจิไทซ์ Line จากภาพดาวเทียม
Digitizing Line Features คือกระบวนการวาดเส้น (Vector Line) เพื่อแสดงโครงสร้างเชิงเส้น เช่น ถนน ทางรถไฟ คลอง บนพื้นฐานภาพ Raster เช่น ภาพถ่ายดาวเทียม หรือแผนที่สแกน
🖥️ ขั้นตอนการอัปเดตข้อมูลเส้นถนนจากภาพถ่ายดาวเทียมใน ArcMap
✅ 1. เปิดโปรแกรม ArcMap และเรียกใช้ภาพถ่ายดาวเทียม
วิธีที่แนะนำ:
-
ใช้ Basemap ของ ArcMap:
-
หรือใช้ภาพจาก Google Satellite ด้วยปลั๊กอิน เช่น:
-
OpenLayers Plugin
-
XYZ Tile Layer (ผ่าน QGIS) (ArcMap ต้องทำผ่าน third-party tool เช่น ArcBruTile หรือ Basemap Add-in)
-
✅ 2. โหลดชั้นข้อมูลเส้นถนนเดิม (Shapefile)
เช่น road_old.shp
ซึ่งอาจมีข้อมูลเก่า / ไม่สมบูรณ์
✅ 3. สร้างชั้นข้อมูลใหม่หรือเลือกแก้ไขชั้นเดิม
กรณีแก้ไขไฟล์เดิม:
-
Editor → Start Editing
-
เลือกชั้นข้อมูล
road_old.shp
-
ใช้เครื่องมือ:
-
Modify Feature → ปรับเส้นเดิม
-
Split / Extend / Trim → แก้ไขเส้นให้ตรงแนวใหม่
-
กรณีสร้างเส้นใหม่:
-
สร้างไฟล์ใหม่
road_update.shp
→ Geometry: Polyline -
ใช้ Create Features → วาดเส้นตามภาพถ่ายดาวเทียม
✅ 4. การวาดเส้นถนนอย่างแม่นยำ
เทคนิค | รายละเอียด |
---|---|
🔍 ใช้ Zoom ระดับ 1:2000–1:5000 | เพื่อความละเอียดในการวาด |
🧭 ใช้ Snapping | ให้เส้นถนนเชื่อมกับจุดเริ่ม/จบ อย่างถูกต้อง |
🖱️ Trace Tool | ใช้ลากเส้นตามขอบถนนที่มีอยู่ |
📏 Right-click → Direction/Length input | กรณีต้องการความแม่นยำเชิงระยะทางหรือทิศ |
✅ 5. การบันทึกและบันทึกค่าสารสนเทศ
-
เพิ่มฟิลด์ใน Attribute Table เช่น:
-
road_id
,road_type
,surface
,update_year
-
-
กรอกข้อมูลให้สอดคล้องกับสภาพจริง
📊 ตัวอย่างโครงสร้าง Attribute Table
road_id | road_type | surface | update_year |
---|---|---|---|
R001 | Main | Asphalt | 2025 |
R002 | Rural | Gravel | 2024 |
📎 แหล่งภาพถ่ายดาวเทียมจากอินเทอร์เน็ตที่สามารถใช้เป็น Base Map
แหล่ง | รายละเอียด |
---|---|
Esri World Imagery | มีอยู่ใน ArcMap โดยตรง |
Google Satellite | ความละเอียดสูง, ต้องดึงผ่าน API หรือปลั๊กอิน |
Bing Maps Aerial | ใช้ผ่าน ArcGIS Online ได้บางส่วน |
Sentinel Hub | ภาพ Sentinel-2 (10 m resolution) |
Google Earth Pro | ใช้ export ภาพเป็น raster และนำเข้า |
🎓 ตัวอย่างการประยุกต์ใช้
กรณีศึกษา | การนำไปใช้จริง |
---|---|
🛣️ โครงการพัฒนาถนนหมู่บ้าน | ปรับปรุงฐานข้อมูลสำรวจของกรมทางหลวงชนบท |
🧭 งานจัดทำแผนที่เส้นทางขนส่งสินค้าเกษตร | เพิ่มเส้นทางใหม่ที่ไม่อยู่ในฐานข้อมูลเดิม |
🛰️ วิเคราะห์พื้นที่เข้าถึงของหน่วยกู้ภัย | ใช้วิเคราะห์ “Last-mile” สำหรับระบบตอบสนองฉุกเฉิน |
📺 เรียนรู้เพิ่มเติมผ่านช่องอาจารย์สุเพชร
🔗 SUBSCRIBE “เรียน GIS ออน์ไลน์ สไตล์อาจารย์สุเพชร”
🎥 วิดีโอแนะนำ:
-
การดิจิไทซ์เส้นถนนแบบ Polyline
-
การใช้ภาพดาวเทียมเพื่อการวาดแนวถนน
-
การปรับแก้ไฟล์ shapefile ที่มีอยู่เดิม
-
การสร้าง Legend และ Export แผนที่
📘 เอกสารประกอบสำหรับการสอน
สื่อ | รายละเอียด |
---|---|
📄 แบบฝึกหัดดิจิไทซ์ถนน | พร้อมภาพฐานและไฟล์ .shp ตัวอย่าง |
🌍 Infographic: Workflow การปรับปรุงเส้นถนน | ตั้งแต่การดูภาพ–บันทึกผล |
🧪 ตัวอย่างข้อมูลเส้นถนนก่อน–หลังการปรับปรุง | สำหรับฝึกเปรียบเทียบ |
📊 แบบฟอร์ม Attribute | ชุดฟิลด์มาตรฐานของกรมทางหลวง |
✅ สรุป
การดิจิไทซ์และปรับปรุงข้อมูลถนนจากภาพถ่ายดาวเทียม เป็นกิจกรรมที่จำเป็นสำหรับการอัปเดตฐานข้อมูลแผนที่ให้สอดคล้องกับสภาพจริง และส่งเสริมการใช้งาน GIS ในระดับชุมชน พื้นที่ปฏิบัติงาน หรือหน่วยงานราชการ การเรียนรู้พื้นฐานตั้งแต่การดึงภาพ, การใช้เครื่องมือดิจิไทซ์, การบันทึกข้อมูล, และการใช้ Basemap อินเทอร์เน็ต จะช่วยให้นักศึกษาหรือผู้ปฏิบัติงานสามารถใช้เทคโนโลยีภูมิสารสนเทศอย่างเกิดผลลัพธ์สูงสุด
ติดตามความรู้ทางยูทูปของอาจารย์สุเพชรได้ที่
♫♪♥♥ SUBSCRIBE ♥♥♫♪
“เรียน GIS ออน์ไลน์ สไตล์อาจารย์สุเพชร”
http://www.youtube.com/subscription_center?add_user=supetgis2me
♫♪♥♥[̲̅̅T][̲̅̅H][̲̅̅A][̲̅̅N][̲̅̅K] [Y][̲̅̅O][̲̅̅U]♥♥♫♪
.(◕‿◕✿)