การใช้ GPS ในการติดตามกระบือ

การใช้ GPS ในการติดตามกระบือ

การใช้ GPS ในการติดตามวัตถุ/สิ่งมีชีวิต

วันนี้ ผมได้ทดลองอุปกรณ์ GPS Data Logger (USB) ร่วมกับอาจารย์ภาควิชาเทคโนโลยีการเกษตร (ดร.พิพัฒน์ สมภาร) เพื่อใช้ในการติดตามสิ่งมีชีวิต (ในกรณีนี้ เราติดตามพฤติกรรม “กระบือ” หรือ “ควาย”) เหมาะสำหรับการประยุกต์ใช้ในการศึกษาวิจัยด้านปศุสัตว์ โดยใช้ จีพีเอส บันทึกข้อมูลเส้นทางโดยระบุตำแหน่งตัวระบุตำแหน่งสิ่งมีชีวิต (ควาย) นั้นๆ โดยรับตำแหน่งจากดาวเทียม GPS แล้วบันทึกไว้ในหน่วยความจำของเครื่องได้ไม่ต่ำกว่า 50,000 จุด

และสามารถ download ข้อมูลใน Data Logger เชื่อมต่อกับคอมพิวเตอร์ด้วยพอร์ต USB เพื่อทำการศึกษาหรือวิเคราะห์พฤติกรรมสิ่งมีชีวิตนั้นๆ ได้อย่างสะดวก

กรณีศึกษาการใช้งานจริงที่น่าสนใจมากครับ กรณีการ ทดลองใช้ GPS Data Logger เพื่อติดตามพฤติกรรมกระบือ (ควาย) ถือเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของการประยุกต์ เทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ (GIS) และ ระบบกำหนดตำแหน่งบนพื้นโลก (GPS) ในการศึกษาวิจัยด้าน พฤติกรรมสัตว์และการจัดการปศุสัตว์

ต่อไปนี้คือการเรียบเรียงและวิเคราะห์เชิงวิชาการที่สามารถนำไปใช้ในบทความ, รายงานวิจัย, หรือเอกสารประกอบการสอนในสาขา เกษตรกรรมแม่นยำ (Precision Livestock Farming) หรือ วิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม/สัตวศาสตร์

เมื่อเปิดใช้งานและติดตั้งเข้ากับสิ่งมีชีวิตนั้นๆ เครื่องจีพีเอส จะบันทึก วัน เวลา ความเร็ว ความสูง และพิกัดตำแหน่ง ตามช่วงเวลาที่ตั้งไว้ ข้อมูลที่บันทึกมาทั้งหมดสามารถถ่ายโอนไปยังคอมพิวเตอร์ได้โดยง่ายเพื่อตรวจ สอบวิเคราห์ข้อมูลการเดินทาง เมื่อต้องการดูบันทึกย้อนหลัง สามารถเชื่อต่อเข้ากับคอมพิวเตอร์ทางพอร์ต USB แล้วถ่ายโอนข้อมูลด้วย Software ที่ให้มาด้วย สามารถบันทึกจัดเก็บได้หลายรูปแบบ เช่น CSV, TXT, และ KML และอื่นๆ แต่เท่าที่นำมาใช้ในงาน GIS ก็สำคัญเพียงไม่กี่ format

สามารถดูข้อมูลเส้นทางที่บันทึกมา ตรวจสอบผลได้ทันทีหลัง downlaod บน Google Map ว่าอยู่ตำแหน่งใดบนภาพ และยังสามารถส่งไปแสดงผลบน Google Earth ได้ทันที

📡 การใช้ GPS Data Logger เพื่อติดตามพฤติกรรมสิ่งมีชีวิต: กรณีศึกษา “ควาย”

1. 🎯 วัตถุประสงค์ของการใช้งาน

• เพื่อติดตาม พฤติกรรมการเคลื่อนไหว ของควายในพื้นที่เปิดหรือทุ่งเลี้ยงสัตว์

• บันทึกข้อมูลตำแหน่ง เชิงเวลา (spatio-temporal) ที่แม่นยำ

• ใช้เพื่อวิเคราะห์:

  • พฤติกรรมการเคลื่อนไหว

  • พฤติกรรมการกิน/พัก

  • พื้นที่หากิน (home range)

  • รูปแบบการใช้พื้นที่ (land use by livestock)

2. ⚙️ คุณสมบัติของอุปกรณ์ที่ใช้

3. 🐃 การติดตั้งและใช้งานภาคสนาม

• ติดตั้ง GPS Logger กับตัวควาย โดยใช้สายรัดหรือฮาร์เนส

• ตั้งค่าให้ เก็บข้อมูลตามช่วงเวลา (time interval) เช่น ทุก 5 นาที หรือ 10 วินาที

• อุปกรณ์จะบันทึก: วัน–เวลา, ความเร็ว, ความสูง, พิกัดตำแหน่ง

• สามารถเลือก “Mode”:

  • แบบ A: บันทึกแบบต่อเนื่อง

  • แบบ B: บันทึกเฉพาะเมื่อเคลื่อนที่

  • แบบ C: บันทึกแบบประหยัดพลังงาน

🧩 จุดเด่น: สามารถกำหนดให้ “ไม่บันทึก” เมื่อสัตว์อยู่กับที่ หรือลดการบันทึกในรัศมีคงที่ได้ – ลดภาระข้อมูลที่ไม่จำเป็น

4. 📈 การถ่ายโอนข้อมูลและวิเคราะห์

5. 🔬 ศักยภาพเชิงวิจัย (Research Applications)

🌐 สรุป

การใช้ GPS Data Logger กับสัตว์เลี้ยง เช่น ควาย เป็นการเปิดมิติใหม่ของการทำวิจัยทางการเกษตรแบบแม่นยำ (Precision Agriculture) ที่:

• ใช้ต้นทุนต่ำ

• วิเคราะห์ได้ในเชิงพฤติกรรม + เชิงพื้นที่

• เชื่อมโยงกับระบบภูมิสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจ

📝 ข้อเสนอแนะเชิงพัฒนา: หากเชื่อมโยงกับ เทคโนโลยี Motion Monitoring อาจทำให้สามารถติดตามแบบ Realtime ได้ในอนาคต โดยใช้โมดูล GSM  ร่วมกับ GPS