บทที่ 5 : 5.3 พจนานุกรมข้อมูล (Data Dictionary)
๕.๓ พจนานุกรมข้อมูลในระบบฐานข้อมูล GIS
(Data Dictionary in Geospatial Database Systems)
ในระบบจัดการฐานข้อมูล (Database Management System: DBMS) โดยเฉพาะที่รองรับข้อมูลเชิงพื้นที่ เช่น PostGIS, ArcGIS Enterprise, หรือ SpatiaLite มักจะรวมฟังก์ชันที่เรียกว่า พจนานุกรมข้อมูล (Data Dictionary) เป็นส่วนหนึ่งของระบบโดยอัตโนมัติ พจนานุกรมข้อมูลนี้มีบทบาทเป็น เครื่องมือซอฟต์แวร์ (Software Component) ที่ใช้เก็บ รายละเอียดเมตาดาต้าเชิงโครงสร้าง ของฐานข้อมูลทั้งหมด
✅ หน้าที่และองค์ประกอบของพจนานุกรมข้อมูลใน GIS
พจนานุกรมข้อมูล (Data Dictionary) ไม่ใช่เพียงเอกสารประกอบ แต่คือ องค์ประกอบสำคัญของระบบฐานข้อมูล GIS ที่ช่วยกำกับ ความสมบูรณ์ของข้อมูลเชิงโครงสร้าง, ความสัมพันธ์ของข้อมูล, และ ความสามารถในการนำข้อมูลไปใช้ซ้ำ (Reusability) ได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด
พจนานุกรมข้อมูล (Data Dictionary) เป็นฐานข้อมูลอีกชั้นหนึ่งที่ใช้เก็บ “ข้อมูลเกี่ยวกับข้อมูล (Metadata)” โดยเฉพาะข้อมูลโครงสร้างภายในของระบบ GIS ประกอบด้วย:
- โครงสร้างของแต่ละตาราง เช่น
districts,landuse,flood_zone - ผู้สร้างและวันที่สร้างข้อมูล (Creator / Creation Date)
- รายชื่อฟิลด์ (Fields) และคุณลักษณะ เช่น ชื่อ, ชนิดข้อมูล, ความยาว, ข้อจำกัด (Constraints)
- คีย์หลัก (Primary Key), คีย์ต่างประเทศ (Foreign Key) และความสัมพันธ์ระหว่างตาราง (Table Relationships)
- ชนิดเรขาคณิต (Geometry Type) เช่น จุด, เส้น, พื้นที่ (Point, Line, Polygon)
- ระบบพิกัด (Spatial Reference System), ขนาดเชิงความละเอียด (Resolution)
ตัวอย่าง: ตาราง
villagesอาจมีฟิลด์village_id(Primary Key),district_id(Foreign Key ไปยังdistricts) และ Geometry Column ที่เป็น Polygon พร้อมระบบพิกัด EPSG:4326
📚 อุปมาในรูปแบบห้องสมุด GIS
หากเปรียบ ฐานข้อมูล GIS เป็นเหมือน “ห้องสมุดภูมิสารสนเทศ” ที่เก็บรวบรวมแผนที่เลเยอร์ต่าง ๆ เช่น แผนที่ถนน, แผนที่ป่าไม้, แผนที่เสี่ยงภัยน้ำท่วม ฯลฯ พจนานุกรมข้อมูลก็เปรียบได้กับ บัญชีรายชื่อหนังสือ (Catalog Card) ของห้องสมุดนั้น
ในบัญชีรายชื่อ จะมีข้อมูลว่า:
- แผนที่ใดถูกสร้างโดยหน่วยงานใด?
- เก็บไว้ในระบบพิกัดอะไร?
- มีฟิลด์ใดบ้าง? เช่น
LAND_TYPE,FOREST_STATUS - ข้อมูลใดเชื่อมโยงกับเลเยอร์ใด? เช่น
landuse.district_id = districts.id
การมีพจนานุกรมข้อมูลทำให้ผู้ใช้งาน GIS เข้าใจ บริบทและความสัมพันธ์ ของข้อมูลภายในฐานข้อมูลได้อย่างเป็นระบบ
🧠 ความสำคัญเชิงวิชาการของพจนานุกรมข้อมูลใน GIS
พจนานุกรมข้อมูลในระบบฐานข้อมูล GIS ถือเป็น รากฐานสำคัญในการจัดการข้อมูลเชิงพื้นที่อย่างมีประสิทธิภาพ เพราะช่วยให้สามารถ:
- วิเคราะห์ความสัมพันธ์ของข้อมูลข้ามตาราง (Spatial Join, Relate)
- ตรวจสอบคุณภาพและความถูกต้องของข้อมูล (Data Validation)
- ออกแบบฐานข้อมูลใหม่ได้สอดคล้องกับข้อมูลเดิม (Schema Inheritance)
- ส่งเสริมการทำงานร่วมกันระหว่างผู้ใช้งานหลายกลุ่ม (Collaborative Data Sharing)
✨ ต่อไปนี้คือตัวอย่างรูปแบบ พจนานุกรมข้อมูล (Data Dictionary) ในระบบฐานข้อมูล GIS (Geospatial Database) ซึ่งเป็นเครื่องมือสำคัญในการอธิบาย โครงสร้าง, เนื้อหา, และ ความสัมพันธ์ ของข้อมูลเชิงพื้นที่ (Spatial Data) และข้อมูลเชิงคุณลักษณะ (Attribute Data) ที่อยู่ภายในระบบฐานข้อมูลภูมิศาสตร์:
📘 พจนานุกรมข้อมูลในระบบฐานข้อมูล GIS
(GIS Data Dictionary)
พจนานุกรมข้อมูล (Data Dictionary) คือ ชุดข้อมูลเมตาดาต้าที่ใช้บรรยายโครงสร้างของฐานข้อมูล GIS ประกอบด้วยข้อมูลเกี่ยวกับ:
- ชื่อฟิลด์ (Field Name)
- ประเภทข้อมูล (Data Type)
- คำอธิบาย (Description)
- ความสัมพันธ์ (Key / Foreign Key / Spatial Relation)
- ตัวอย่างค่า (Example Value)
- หน่วยวัด (Unit) (ถ้ามี)
- ระบบพิกัด (Coordinate Reference System) สำหรับข้อมูลเชิงพื้นที่
🔎 ตัวอย่างพจนานุกรมข้อมูล: ฐานข้อมูลขอบเขตการปกครอง
| Field Name | Data Type | Description | Relation | Example Value | Unit |
|---|---|---|---|---|---|
province_id | Integer | รหัสจังหวัด (Primary Key) | Primary Key | 10 | – |
province_name | Text | ชื่อจังหวัด | – | กรุงเทพมหานคร | – |
district_id | Integer | รหัสอำเภอ | Foreign Key to province_id | 1001 | – |
district_name | Text | ชื่ออำเภอ | – | เขตพระนคร | – |
subdistrict_id | Integer | รหัสตำบล | Foreign Key to district_id | 100101 | – |
subdistrict_name | Text | ชื่อตำบล | – | พระบรมมหาราชวัง | – |
population | Integer | จำนวนประชากรในตำบล | – | 2,134 | คน |
area_sqkm | Float | ขนาดพื้นที่ตำบล | – | 3.47 | ตร.กม. |
geometry | Geometry | รูปร่างเชิงพื้นที่ (Polygon) ของตำบล | Spatial Column | MULTIPOLYGON (((...))) | – |
crs | Text | ระบบพิกัดภูมิศาสตร์ | EPSG Code | EPSG:4326 | – |
✳ ฟังก์ชันของพจนานุกรมข้อมูลในระบบ GIS
- สนับสนุนการเข้าใจข้อมูล: บอกให้ทราบว่าแต่ละคอลัมน์หมายถึงอะไร ใช้ทำอะไร และสัมพันธ์กับข้อมูลอื่นอย่างไร
- ควบคุมคุณภาพข้อมูล (Data Quality Control): ทำให้สามารถตรวจสอบความถูกต้องและสมบูรณ์ของข้อมูลได้ง่าย
- เอื้อต่อการสืบค้น (Query) และการประมวลผล (Analysis): เช่น การใช้ฟิลด์
populationเพื่อทำ density analysis - ส่งเสริมการใช้ซ้ำ (Data Reusability): ผู้ใช้ใหม่สามารถเข้าใจและใช้ข้อมูลต่อได้โดยไม่ต้องสอบถามเจ้าของข้อมูล
- สำคัญต่อการสร้างเมตะดาต้า (Metadata) ตามมาตรฐาน ISO 19115 หรือ FGDC
📌 คำแนะนำในการจัดทำพจนานุกรมข้อมูล GIS
สามารถนำเข้าระบบ QGIS หรือ ArcGIS Catalog ได้โดยตรง
จัดทำเป็นตาราง Excel, CSV หรือ Geodatabase Table
ต้องมีความสอดคล้องกับข้อมูลจริงในฐานข้อมูล
ควรมีระบุวันที่ปรับปรุงล่าสุด และชื่อผู้ดูแล
🔍 ความแตกต่างระหว่าง Data Dictionary และ Metadata
(ในบริบทของข้อมูล GIS: Geospatial Data)
| ประเด็นเปรียบเทียบ | Data Dictionary | Metadata |
|---|---|---|
| คำนิยาม (Definition) | รายการคำอธิบายโครงสร้างข้อมูล (ตาราง, ฟิลด์, ประเภทข้อมูล) | ข้อมูลเกี่ยวกับข้อมูล (ข้อมูลเกี่ยวกับแหล่งที่มา คุณภาพ เวลา) |
| หน้าที่หลัก | อธิบายโครงสร้างของตารางและฟิลด์ต่างๆ | อธิบายบริบทโดยรวมของชุดข้อมูล GIS |
| มุ่งเน้น | “โครงสร้างภายในของฐานข้อมูล” | “บริบทภายนอกของข้อมูล” |
| องค์ประกอบสำคัญ | – Field Name – Data Type – Description – Key | – Title – Creator – Date Created – CRS – Usage Limitations |
| ระดับการใช้งาน | ใช้โดยนักพัฒนาฐานข้อมูล, นักวิเคราะห์ GIS | ใช้โดยผู้ใช้งานทั่วไป, นักนโยบาย, นักวิจัย |
| ตัวอย่าง | landuse_type: Text, 25 char, ใช้ระบุประเภทการใช้ที่ดิน | “ชุดข้อมูลแผนที่การใช้ที่ดิน ปี 2566 โดยกรมพัฒนาที่ดิน” |
| มาตรฐานสากลที่เกี่ยวข้อง | ไม่มีมาตรฐานเฉพาะ (มักกำหนดโดยผู้ใช้เองหรือระบบ GIS) | ISO 19115, FGDC, INSPIRE |
| รูปแบบจัดเก็บ | มักอยู่ในรูปของ ตารางเสริม (auxiliary table) หรือไฟล์ Excel | มักอยู่ใน XML, JSON หรือ tag file แนบมากับข้อมูล GIS |
| ใช้ในระบบใด | ภายในระบบฐานข้อมูล GIS เช่น PostgreSQL/PostGIS, File GDB | แนบไปกับชุดข้อมูล (Shapefile, GeoTIFF, WMS, etc.) |
🎓 อธิบายเชิงแนวคิด
🧾 Data Dictionary
เปรียบได้กับ “แผนผังทางเทคนิคของข้อมูล” ที่ใช้ในขั้นตอน ออกแบบฐานข้อมูล, วิเคราะห์โครงสร้าง และ พัฒนาโปรแกรม โดยให้รายละเอียดระดับฟิลด์ว่า:
- ฟิลด์
village_codeเป็น Integer 6 หลัก - ฟิลด์
NDVI_meanเป็น Float ที่มีหน่วยเป็น Index - ฟิลด์
geometryเป็น Polygon ในระบบพิกัด WGS 84
ผู้ใช้หลัก: นักพัฒนา GIS, DBA, นักวิเคราะห์เชิงเทคนิค
📘 Metadata
เปรียบได้กับ “ฉลากบนปกหนังสือ” ที่บอกว่าไฟล์นี้คืออะไร ใครสร้าง มาจากไหน ถูกต้องเพียงใด ใช้เมื่อใด ใช้อย่างไร และมีข้อจำกัดอะไร
ตัวอย่างเช่น:
- ชื่อ: แผนที่แนวเขตป่าชายเลน ปี 2566
- จัดทำโดย: กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง
- ระบบพิกัด: UTM Zone 47N / WGS 84
- ข้อจำกัดการใช้: ใช้ภายในหน่วยงานเท่านั้น ห้ามเผยแพร่เชิงพาณิชย์
- วันที่อัปเดตล่าสุด: 1 มกราคม 2567
ผู้ใช้หลัก: ผู้ใช้ข้อมูล GIS ทั่วไป, นักวิจัย, ผู้กำหนดนโยบาย
✳ สรุปเพื่อการใช้งาน
| ต้องการ… | ใช้… |
|---|---|
| วางแผนออกแบบตาราง GIS, เขียน SQL, เชื่อมตาราง | Data Dictionary |
| ทำรายงาน, แจกจ่ายข้อมูล, กำหนดสิทธิ์การใช้งาน | Metadata |
📎 เสริม: ความสัมพันธ์ระหว่างทั้งสอง
ในระบบฐานข้อมูล GIS ที่ดี ควรมี ทั้ง Data Dictionary และ Metadata ควบคู่กัน โดย:
- Data Dictionary — ใช้สำหรับอธิบายโครงสร้างของข้อมูล GIS แต่ละฟิลด์
- Metadata — ใช้สำหรับกำกับข้อมูลเมตาดาต้า เพื่อประกอบชุดข้อมูลเชิงพื้นที่
Data Dictionary — ใช้สำหรับอธิบายโครงสร้างของข้อมูล GIS แต่ละฟิลด์
ตารางตัวอย่างสำหรับ Data Dictionary ที่กรอกข้อมูล เช่น ชื่อฟิลด์, ชนิดข้อมูล, ความหมาย, ความสัมพันธ์ และตัวอย่างค่า ใช้ในการออกแบบและอธิบายโครงสร้างฐานข้อมูล GIS
| Field Name | Data Type | Description | Key/Relation |
|---|---|---|---|
| population | Integer | จำนวนประชากรในหมู่บ้าน | None |
| area_sqkm | Float | ขนาดพื้นที่หมู่บ้าน (ตารางกิโลเมตร) | None |
| landuse_type | Text | ประเภทการใช้ที่ดินหลัก | None |
| geometry | Geometry | รูปร่างขอบเขตพื้นที่หมู่บ้าน (Polygon) | Spatial Data Column |
Template Metadata (GIS)
| Metadata Field | Description | Example |
|---|---|---|
| Spatial Reference System | ระบบพิกัดภูมิศาสตร์ | EPSG:4326 |
| Bounding Box (Extent) | ขอบเขตของพื้นที่ที่ครอบคลุม | xmin, ymin, xmax, ymax |
| Data Format | รูปแบบไฟล์ เช่น .shp, .tif | .shp |
| Usage Constraints | ข้อจำกัดการใช้งาน เช่น เพื่อการศึกษาเท่านั้น | เฉพาะภายในหน่วยงาน |
| Keywords | คำสำคัญที่ใช้ค้นหา |
🗂️ Metadata Example – ISO 19115 for Shapefile
ตัวอย่าง Metadata ของชุดข้อมูล GIS ในรูปแบบที่สอดคล้องกับมาตรฐาน ISO 19115 ซึ่งเป็นมาตรฐานสากลที่ใช้สำหรับจัดเก็บและแลกเปลี่ยน metadata ของข้อมูลเชิงพื้นที่ (geospatial metadata) โดยตัวอย่างนี้ออกแบบให้ใช้กับชุดข้อมูลประเภท Shapefile (.shp)
(ชุดข้อมูล: เขตปกครองระดับตำบล – Administrative Subdistrict Boundaries)
| Metadata Element | Value / Example |
|---|---|
| 1. File Identifier | adm_subdistrict_2024 |
| 2. Metadata Standard Name | ISO 19115:2003 |
| 3. Metadata Standard Version | ISO 19115:2003(E) |
| 4. Title | ขอบเขตการปกครองระดับตำบล ปี 2567 |
| 5. Abstract | ชุดข้อมูลขอบเขตของตำบลทั่วประเทศไทย ณ ปีงบประมาณ 2567 จัดเก็บในรูปแบบ Shapefile |
| 6. Date of Publication | 2024-12-31 |
| 7. Responsible Party | กองสารสนเทศภูมิศาสตร์ กรมการปกครอง |
| 8. Contact Information | gis.admin@dopa.go.th / 02-123-4567 |
| 9. Spatial Representation Type | Vector |
| 10. Geometry Type | Polygon |
| 11. Coordinate Reference System | EPSG:4326 – WGS 84 |
| 12. Spatial Resolution | 1:50,000 |
| 13. Geographic Extent (Bounding Box) | North: 20.4651 / South: 5.6131 / East: 105.678 / West: 97.345 |
| 14. Language | Thai |
| 15. Character Set | UTF-8 |
| 16. Topic Category | Boundaries |
| 17. Resource Format | ESRI Shapefile (.shp, .shx, .dbf) |
| 18. Lineage (Data Provenance) | ได้จากการรวบรวมและตรวจสอบจากสำนักงานทะเบียนท้องถิ่นทุกจังหวัด และปรับปรุงล่าสุดเมื่อปี 2567 |
| 19. Use Constraints | ใช้เพื่อวัตถุประสงค์ในการวางแผนและจัดการข้อมูลภาครัฐเท่านั้น ห้ามจำหน่ายหรือเผยแพร่เชิงพาณิชย์ |
| 20. Access Constraints | สำหรับหน่วยงานภาครัฐที่ลงทะเบียนไว้เท่านั้น |
| 21. Update Frequency | ปีละ 1 ครั้ง (ทุกสิ้นปีงบประมาณ) |
✅ ข้อแนะนำเพิ่มเติมในการนำไปใช้
- หากใช้ ArcGIS, สามารถกรอก metadata ตามมาตรฐาน ISO 19115 ได้ผ่าน ArcCatalog → Metadata Editor
- หากใช้ QGIS, ติดตั้งปลั๊กอิน “Metatools” เพื่อรองรับโครงสร้าง ISO
- สามารถบันทึก metadata เป็น .xml แนบไปกับไฟล์ shapefile (
yourfile.shp,yourfile.xml)
🗂️ Metadata Example – ISO 19115 for Raster Data
ตัวอย่าง Metadata สำหรับชุดข้อมูลเชิงภาพ (Raster Data) ที่จัดทำตามกรอบของ ISO 19115 ซึ่งเป็นมาตรฐานสากลที่ใช้ในการจัดการ metadata ของข้อมูลภูมิสารสนเทศ (Geospatial Metadata) โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับภาพจากดาวเทียม ภาพถ่ายทางอากาศ หรือชุดข้อมูลเชิงพื้นที่แบบราสเตอร์
ชุดข้อมูล: NDVI (Normalized Difference Vegetation Index) – Thailand, Q1 2024
| Metadata Element | Value / Example |
|---|---|
| 1. File Identifier | NDVI_TH_Q1_2024 |
| 2. Metadata Standard Name | ISO 19115:2003 |
| 3. Metadata Standard Version | ISO 19115:2003(E) |
| 4. Title | ค่าดัชนีพืชพรรณ NDVI ประเทศไทย ไตรมาสที่ 1 ปี 2567 |
| 5. Abstract | แผนที่ราสเตอร์แสดงค่าดัชนีพืชพรรณ NDVI จากข้อมูลภาพดาวเทียม Sentinel-2 ครอบคลุมพื้นที่ประเทศไทยช่วงเดือนมกราคม–มีนาคม 2567 |
| 6. Date of Publication | 2024-04-10 |
| 7. Responsible Party | สำนักพัฒนาเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) – GISTDA |
| 8. Contact Information | info@gistda.or.th / 038-995000 |
| 9. Spatial Representation Type | Grid (Raster) |
| 10. Raster Type | Multi-band Image |
| 11. Number of Bands | 1 (single-band NDVI) |
| 12. Cell Size / Spatial Resolution | 10 เมตร / พิกเซล |
| 13. Coordinate Reference System | EPSG:32647 – UTM Zone 47N (WGS 84) |
| 14. Geographic Extent (Bounding Box) | North: 20.4651 / South: 5.6131 / East: 105.678 / West: 97.345 |
| 15. Data Format | GeoTIFF (.tif) |
| 16. Data Encoding | 16-bit signed integer |
| 17. Data Units | NDVI Index (-1.0 to +1.0) |
| 18. Lineage / Data Provenance | จัดทำจากข้อมูล Sentinel-2 โดยใช้การประมวลผลผ่าน Google Earth Engine ด้วยสูตร NDVI = (NIR - Red) / (NIR + Red) |
| 19. Use Constraints | เพื่อการศึกษา วิจัย และการวางแผนการเกษตร ห้ามใช้ในเชิงพาณิชย์โดยไม่ได้รับอนุญาต |
| 20. Access Constraints | ต้องลงทะเบียนและได้รับสิทธิ์ผ่านระบบ GISTDA Geoportal |
| 21. Topic Category | Imagery Base Maps Earth Cover |
| 22. Update Frequency | รายไตรมาส (ทุก 3 เดือน) |
| 23. Metadata Language | Thai |
| 24. Metadata Character Set | UTF-8 |
✅ ข้อควรรู้สำหรับผู้จัดทำ metadata ชุดข้อมูล Raster
- ชุดข้อมูลภาพควรระบุ:
- ขนาดเซลล์ (Cell Size) ชัดเจน เช่น 10 เมตร, 30 เมตร
- Band และ ค่า encoding เช่น Int16, UInt8
- ระบบพิกัด (CRS) เช่น WGS 84, UTM
- สำหรับการใช้งานใน QGIS หรือ ArcGIS:
- สามารถแนบ metadata ในรูป
.xmlที่ได้จาก Metadata Editor (ArcCatalog/QGIS Metatools) - หรือจัดเก็บเป็น JSON/YAML ตามรูปแบบของ STAC / GeoJSON-ld สำหรับ cloud storage
- สามารถแนบ metadata ในรูป
การฝัง Metadata ในไฟล์ GeoTIFF (หรือที่เรียกว่า “internal metadata”) คือการแนบข้อมูลคำอธิบายที่จำเป็นไว้ ภายในตัวไฟล์ภาพราสเตอร์ .tif โดยไม่ต้องพึ่งพาไฟล์แนบ .xml ภายนอก ซึ่งสามารถอ่านได้ด้วยเครื่องมือ GIS หรือแม้แต่คำสั่ง CLI เช่น gdalinfo
ด้านล่างคือ ตัวอย่าง metadata ที่ฝังอยู่ในไฟล์ GeoTIFF พร้อมคำอธิบายในบริบทของมาตรฐาน ISO 19115:
📂 ตัวอย่าง GeoTIFF Metadata (NDVI.tif)
เมื่อรันคำสั่ง gdalinfo NDVI_Q1_2024.tif จะได้ผลลัพธ์บางส่วนแบบนี้:
plaintextCopyEditDriver: GTiff/GeoTIFF
Files: NDVI_Q1_2024.tif
Size is 12345, 6789
Coordinate System is:
PROJCRS["WGS 84 / UTM zone 47N",
BASEGEOGCRS["WGS 84",
DATUM["World Geodetic System 1984",
...
Origin = (510000.000000000000000, 2140000.000000000000000)
Pixel Size = (10.000000000000000,-10.000000000000000)
Metadata:
TITLE=Thailand NDVI - Q1 2024
ABSTRACT=Normalized Difference Vegetation Index (NDVI) from Sentinel-2
CREATOR=GISTDA
CONTACT=info@gistda.or.th
DATE=2024-03-31
UNIT=NDVI Index (-1.0 to 1.0)
SPATIAL_RESOLUTION=10m
COORDINATE_SYSTEM=EPSG:32647
PROCESSING=Computed using (NIR - Red)/(NIR + Red) from Sentinel-2
USAGE=For agricultural planning only, not for commercial use
UPDATE_FREQUENCY=Quarterly
Image Structure Metadata:
COMPRESSION=LZW
INTERLEAVE=BAND
🔎 คำอธิบายแต่ละ Metadata Field
| Field | ความหมาย |
|---|---|
TITLE | ชื่อชุดข้อมูล (Title ตาม ISO 19115) |
ABSTRACT | คำอธิบายสั้น ๆ ของข้อมูล |
CREATOR | ผู้ผลิตข้อมูล |
CONTACT | ช่องทางติดต่อของผู้ดูแลข้อมูล |
DATE | วันที่จัดทำหรือเผยแพร่ข้อมูล |
UNIT | หน่วยของข้อมูล เช่น NDVI (-1 ถึง +1) |
SPATIAL_RESOLUTION | ขนาดพิกเซล |
COORDINATE_SYSTEM | ระบบพิกัด (เช่น EPSG:32647 = UTM Zone 47N) |
PROCESSING | ขั้นตอนการประมวลผลที่ใช้ |
USAGE | ข้อจำกัดการใช้งาน |
UPDATE_FREQUENCY | ความถี่ในการอัปเดตข้อมูล |
✅ การเพิ่ม Metadata เข้า GeoTIFF ด้วย GDAL
bashCopyEditgdaledit.py -mo "TITLE=Thailand NDVI - Q1 2024" NDVI_Q1_2024.tif
gdaledit.py -mo "CREATOR=GISTDA" NDVI_Q1_2024.tif
หรือใช้ gdal_translate ขณะสร้างไฟล์:
bashCopyEditgdal_translate input.tif output.tif \
-mo "TITLE=Thailand NDVI - Q1 2024" \
-mo "CREATOR=GISTDA" \
-mo "DATE=2024-03-31"
📘 สรุป
การฝัง metadata ใน GeoTIFF มีความสำคัญในด้านความยั่งยืนของข้อมูล โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อส่งไฟล์ออกนอกองค์กรหรือใช้งานข้ามระบบ การมีข้อมูล metadata ภายในทำให้ไฟล์สามารถ อธิบายตัวเอง (self-describing) ได้ และเป็นแนวทางที่สอดคล้องกับ หลักการ FAIR data (Findable, Accessible, Interoperable, Reusable)